Điểm mới đáng chú ý của Luật BHXH 2024 là bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, hình thành hệ thống BHXH đa tầng.
Trợ cấp hưu trí xã hội được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.
Cụ thể, Điều 21 Luật BHXH năm 2024, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện sau đây: Từ đủ 75 tuổi trở lên (hiện nay là 80 tuổi); không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội, và khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ.
Định kỳ 3 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội. Tùy theo điều kiện kinh tế – xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Trường hợp đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Theo BHXH Việt Nam, với quy định này, khi luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025 thì dự kiến có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.
Năm nay đã 75 tuổi nên khi hay tin giảm độ tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội, bà Huỳnh Thị Thu Cúc (quê Long An) rất phấn khởi. Bà Cúc không có lương hưu, hằng tháng cũng không có thu nhập cố định. Hiện bà ở trọ cùng vợ chồng con trai (là công nhân) tại quận 8 (TP HCM), sau giờ làm, các con bà nhận sản phẩm (móc treo quần áo) về gia công; bà Cúc cũng làm cùng các con để có thêm thu nhập.
“Dù ở cùng các con, không lo thiếu ăn nhưng nếu được lãnh trợ cấp, dù chỉ 500.000 đồng/tháng, tôi cũng thấy vui vì có thêm một khoản để lo thuốc thang, không phiền con cháu” – bà Cúc chia sẻ. Tuy nhiên, bà cũng khá băn khoăn về thủ tục để được nhận hỗ trợ bởi bà thường trú ở Long An nhưng đang tạm trú ở TP HCM.